Civita di Bagnoregio is met recht een Borghi piu belli d’Italia (de officiële lijst met mooiste dorpen van Italië). De stad ligt op de top van vulkanische tufsteenberg met uitzicht op het dal van de Tiber. Het stadje heeft nog 10 inwoners, maar blijft door aanwezigheid van vele B&B’s, restaurants en winkeltjes toch levendig.
Civita di Bagnoregio ligt in de gemeente Bagnoregio in de regio Lazio. De enige toegang tot het stadje is een voetbrug vanuit het nabijgelegen Bagnoregio. In 2013 werd tol ingevoerd om het stadje binnen te komen om de grote stroom van toeristen enigszins in te dammen. Het plateau van tufsteen brokkelt langzaam af waardoor voortdurend het gevaar van instorting van de randen door erosie, Civita staat daardoor bekend als “De Stervende Stad”. De stad staat op de lijst van meest bedreigde locaties van de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Civita di Bagnoregio werd meer dan 2500 jaar geleden gesticht door de Etrusken. De hele indeling van de stad is van Etruskische oorsprong, een stratensysteem wat ook in de stad Rome was terug te vinden, de architectuur is voornamelijk van middeleeuwse en renaissance oorsprong. In het gebied rond San Franceso Vecchio zijn vele sporen van Etruskische beschaving te vinden, in de grot van Sint-Bonaventure – een Franciscaanse bisschop – is een grafkamer gevonden.
Overnachten in Civita di Bagnoregio
Overnachten in Civita di Bagnoregio is een unieke ervaring vanwege de betoverende sfeer en de mogelijkheid om de stad in de vroege ochtend en late avond te verkennen, wanneer de meeste toeristen zijn vertrokken. Je hebt de gelegenheid om de authentieke charme van dit ‘stervende stadje’ te ervaren, de historische straatjes te bewandelen en te genieten van een serene rust die over de stad neerdaalt. Een van de mooiste plekken om in het dorp te overnachten is Corte della Maestà Antica Residenza, de kamers van het hotel kijken uit over de vallei of over het marktplein. Andere geliefde opties, die allemaal met een dikke negen worden beoordeeld, zijn Acqua di Civita Beauty & Rooms, La Sorpresa Di Civita en Il Vento e la Ginestra. Wees niet bang dat je de steile brug naar het dorp helemaal moet lopen met je koffers, er is in het dorp een kleine elektrische wagen die je spullen heen en weer kan brengen.
Er waren vijf stadspoorten in de stad waarvan Porta Cava als enige overgebleven is. De Etrusken werden in die tijd ook al met seismische activiteit geconfronteerd, zoals de aardbeving van 280 voor Christus. De Romeinen kwamen in 265 voor Christus naar Civita en legden regenafvoerkanalen en watertoevoerkanalen aan. Aan het einde van de 17e eeuw werden de bisschop en het gemeentebestuur gedwongen naar Bagnoregio te verhuizen vanwege een grote aardbeving. In de 19e eeuw kwam Civita op een eiland te liggen, doordat het tempo van erosie versnelde.
Civita dankt zijn in stand gehouden architectuur door de afgelegen locatie, honderden jaren is heeft de stad verwoesting door oorlogen doorstaan. Het dorp heeft verschillende middeleeuwse huizen. Op het centrale plein staat San Donato, in deze kerk wordt het vijftiende-eeuwse heilige houten crucifix van de school van San Donato bewaard. Op Goede Vrijdag wordt dit kruis op een kist gelegd en rondgedragen in de eeuwenoude “processione del Venerdi Santo di Bagnoregio”. Volgens de legende heeft een vrome vrouw, die tijdens de pestepidemie van 1449 dagelijks met het kruis sprak, een boodschap van Christus gekregen die haar gebeden verhoorde. De plaag was met een paar dagen voorbij, tegelijk stierf de vrouw.
Op het centrale plein, aan het Palazzo Alemanni, is over de gehele lengte een stenen bank geplaatst, ook wel het balkon van Civita genoemd. In het Palazzo is het Geologisch- en Aardverschuivingsmuseum gehuisvest. Verdere monumenten zijn het bisschoppelijk paleis, een molen uit de 16e eeuw en overblijfselen van het huis waar Sint-Bonaventure werd geboren. De deur van Santa Maria heeft twee leeuwenkoppen met een mensenhoofd tussen hun poten, dit ter nagedachtenis aan een volksopstand van de bewoners van Civita tegen de bewoners van de familie Orvieto van Monadeschi.
Voor de dom op het marktplein van Civita di Bagnoregio wordt tweemaal per jaar de ‘Tonna’ gehouden, een ezelrace die veel toeschouwers trekt. Deze unieke race vindt plaats op de eerste zondag van juni en de tweede zondag van september en is een eerbetoon aan de eeuwenlange band tussen de lokale bevolking en hun ezels, die ooit essentieel waren voor het werk op de velden en het vervoer tussen Civita en de vallei. In tegenstelling tot de beroemde paardenrace in Siena draait de Tonna volledig om ezels, met maximaal 3 ezels per race die 3 rondes afleggen. Het evenement is een feestelijke viering ter ere van de Madonna Liberatrice en het Santissimo Crocifisso. Een afbeelding van de Madonna vind je in San Donato.