Neuf-Brisach is een bijzondere dorp in de Elzas vlakbij de Duitse grens. Het dorp is geheel gebouwd volgens plan van de meesterbouwer van Lodewijk XIV gebouwd. Vauban zag in Neuf-Brisach zijn meesterwerk en wordt dan ook geëerd in het dorp met een museum.
Neuf-Brisach is een bijzonder dorp. Omdat het volledig als vestingstad is gebouwd en puur als doel had Frankrijk te verdedigen tegen Duitse invallen is de opbouw en sfeer niet vergelijken met andere dorpen. Neuf-Brisach is volledig omwald met twee grote muren in een stervorm. Deze worden aangevuld met en patroon van halve manen. Lopend tussen de verdedigingswallen, je kunt hier een wandeling op, over en onderdoor maken, snap je direct het doel. Als aanvaller raak je makkelijk gedesoriënteerd in de wir war van muren. In de 18e en 19e eeuw werd de stad en de wallen constant bemand door een garnizoen soldaten. Op de wallen stonden op diverse plaatsen artillerie opgesteld. Op vier plaatsen kon je de stad binnen komen. De ingang was via een van de vier poorten van de stad.
Overnachten in Neuf-Brisach
Ben je van plan om langer in Neuf-Brisach te verblijven, of om het dorp te gebruiken als uitvalsbasis om de andere delen van de Elzas te verkennen, dan zijn een paar mogelijkheden om in het dorp te overnachten. Zo is er het Guesthouse le Vauban en het Hôtel Restaurant Aux Deux Roses. Net buiten het dorp ligt de camping Onlycamp Vauban, wat voor ons de perfecte plek was om de rest van de regio te verkennen.
Het stratenpatroon van Neuf-Brisach is gevormd als een dambord met in het midden een centrale appelplaats de Place des Armees. Omdat de het dorp geheel planmatig en symmetrisch is opgebouwd raak je met een wandeling door het dorp af en toe wat gedesoriënteerd. Aan de Place des Armees vind je ook een mooie en sobere kerk. De soldaten van de stad moesten immers ook zedig blijven en werden geacht iedere zondag naar de kerk te gaan. Een andere mooi gebouw in het dorp is het oude raadhuis. Dit gebouw is in typische Elzas stijl opgebouwd. Bij de muur vindt je het museum van Vauban. In een korte tentoonstelling krijg je een maquette te zien van Neuf-Brisach en wordt er het leven en werk getoond van Meester bouwer Vauban.
Nadat het dorpje Breisach bij de vrede van Munster moest worden afgestaan aan Oostenrijk kwam Frankrijk in de problemen met zijn verdedigingslinie. Neuf-Brisach werd daarom ontworpen door Vauban. Het gat in de verdediging moest gedicht worden. Niet alleen Neuf-Brisach was een onderdeel van Vaubans verdedigingswerken. Vanaf 1662 krijgt Vauban namelijk de opdracht van Lodewijk XIV om diverse verdedigingswerken te verbeteren en verstevigen. Zo kom je de werken van Vauban door heel Frankrijk tegen. Hij heeft meer dan 20 vestingen en verdedigingswerken op zijn naam staan. Sinds 2008 staan een heel groep van zijn werken, waaronder Neuf-Brisach op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.