Blokzijl ligt in de kop van Overijssel, maakt deel uit van de gemeente Steenwijkerland en heeft 1390 inwoners. In de 15e eeuw werd al over “Blocksyl” gesproken, Prins Maurits gaf in de 16e eeuw verschillende privileges. De naam Blokzijl betekend versterkte sluis.
In Blokzijl ligt sinds de 16e eeuw een oude zeesluis die de monding vormde vanuit de Zuiderzee naar de Steenwijker Aa, vooral turf werd hierlangs vervoerd. De stadhouder van Friesland, Drenthe en Overijssel, Johan de Ligny Graaf van Aremberg is grote stimulator van het gebied geweest. Hij liet, ter verbetering van de handel, toegangsvaarten verbeteren en legde een havenkom aan. Diederik van Sonoy, waarvan een beeltenis aan de haven staat, liet in de Tachtigjarige Oorlog versterking aanleggen als steunpunt voor de Staatse Vloot en een uitvalsbasis voor de troepen en ter verdediging tegen de Spanjaarden. In 1672 kreeg Blokzijl stadsrechten van Prins Willem 3, de Drost van Vollenhoven protesteerde hiertegen, de Staten van Overijssel weigerde de rechten te bevestigen en in 1675 werden de rechten weer ingetrokken.
Statige huizen rondom de havenkolk herinneren aan een rijk verleden. De Bierkade en Brouwersgracht wijzen naar de vele brouwerijtjes die hier gevestigd waren. In de kleine smalle straatjes rondom de havenkolk vind je nog vele Rijksmonumenten uit de Gouden Eeuw. Langs de kades van Blokzijl staan hoogwaterkanonnen, zij werden afgevuurd bij hoog water en dreiging van overstroming. In de nacht van 4 op 5 februari 1825 brak, bij springtij en storm, de zeedijk door. De waarschuwing van de hoogwaterkanonnen kwam te laat.
Bij de sluis van Blokzijl staat een klein beeld van een vrouw met een mand etenswaren onder haar arm, gemaakt door Guus Hellegers. Volgens de legende runde een vrouw genaamd Kaatje in beging 18e eeuw daar een herberg. Kaatje deed zaken met kooplieden van de Oost-Indische Compagnie (VOC) en daardoor de beschikking over buitenlandse kruiden en vruchten. Kaatje werd beroemd om haar gerechten waarvan ze de recepten geheim hield. Kaatje bleef haar hele leven alleen, wachtend op haar jeugdliefde, een stuurman van de koopvaardij. Toen Kaatje 60 jaar oud was werd ze beroofd en toegetakeld dat ze het niet heeft overleefd. De daders, die Kaatjes receptenboeken hebben meegenomen, zijn nooit opgepakt.
Op de plaats waar eens Kaatjes herberg stond, vind je tegenwoordig het beroemde sterrenrestaurant “Kaatje bij de sluis”.
