Vollenhove is een kleine stad in de Kop van Overijssel. De stad maakt sinds 2001 deel uit van de gemeente Steenwijkerland en telt 4270 inwoners(01-01-2020). Vollenhove wordt omringt door het Ambt Vollenhove ook wel Land van Vollenhove genoemd.
Dit is het kleinste van de drie kwartieren van Overijssel, de andere twee zijn Twente en Salland. De bisschop van Utrecht verleende Vollenhoven in 1354 stadsrechten. Vollenhoven is het enige stadje in Overijssel met havezaten en ridderhoven binnen de bebouwde kom.
De bisschop van Utrecht liet in 12e eeuw een kasteel met donjon en gracht aanleggen op de plek waar nu Vollenhoven ligt om de streek te kunnen controleren. Aanhangers van de bisschop bouwden hun voorname huizen rondom de burcht waaruit later de verschillende havezaten zouden ontstaan. In de 17e eeuw telde het stadje 17 havezaten, waaronder Oldruitenborgh, Marxveld, Plattenburg, Lindenhorst, Hare en Hagendorp.
De adel heeft het tot de 19e eeuw uitgehouden in Vollenhove, in die eeuw begon het stadje zich te ontwikkelen als vissersdorp. De gemeente ontmantelde de burcht Oldehuys, een deel van het kasteelterrein werd haven en in 1859 vestigden zich uitgeweken Schokker vissers zich op het terrein. De visserij werd economisch belangrijk, er is zelfs een type vissersboot naar het plaatsje genoemd: de Vollenhoofse Bol, dit was een platbodem met hoge kop die zowel op binnen- als kustwater kon varen. De laatste Venose visser stopte in 1971, de oude vissershaven is nu alleen voor recreatie doeleinden in gebruik. Op het eiland in de haven stond vroeger het Oldenhuys.
Vollenhoven heeft veel mooie historische gebouwen zoals kerken, een Latijnse school met een trapgevel en 17e en 18e-eeuwse woonhuizen met schoudergevels. De Hervormde Grote- of Sint-Nicolaaserk is een gotisch gebouw met losstaande 16e-eeuwse toren. Ook opvallend is de gereformeerde kleine- of O.L. Vrouwekerk uit de 15e eeuw, de toren van deze kerk is een baken in de stad. Bij deze kerk liggen de stijltuinen van de voormalige havezate Marxveld.
Restaurant Seidel is gevestigd in het oude stadhuis uit 1621 en heeft een rijke gastronomische geschiedenis. De bode woonde in het gebouw tot de gemeenteraad besloot deze functie af te schaffen. In 1848 werd de ruimte verhuurd aan C.F.seidel, de kleinzoon van de schout van Schokland en vestigde er een herberg. In 1947 kocht de gemeente Oldruitenborgh als nieuw stadhuis, de Seidels konden geheel beschikken over het gebouw en begonnen er een hotel. Havezate Oldenburgh heeft tot 2006 als gemeentehuis dienst gedaan, sindsdien is het een congres-receptie- en trouwlocatie. In het later bijgebouwde koetshuis en orangerie kunnen gasten worden ontvangen, de opkamer van het huis overnachtte in 1809 koning Lodewijk Napoleon, en heet sindsdien “koningskamer”.
