Mauthausen is een kleine plaats in de regio Opper-Oostenrijk gelegen in het district Perg. Het plaatsje is vooral bekend door het grote concentratiekamp wat hier lag in de Tweede Wereldoorlog.
Mauthausen heeft een minder prettige bekendheid. Grootste bezienswaardigheid is natuurlijk het concentratiekamp Mauthausen wat net buiten het dorp ligt. Het kamp werd in 1938 na de Anschlöss van Oostenrijk opgericht als extra capaciteit voor gevangen. De nazi’s voorzagen een grote behoefte aan meer gevangenisplaatsen met de aankomende oorlog op de hand en zagen in Mauthausen met de nabijgelegen steengroeve een ideale locatie. Voor dit alles was Mauthausen natuurlijk al een plaatsje. Een met mooie oude huizen, een leuk oud kerkje uit de 15e eeuw en net buiten de stad een groot 16e-eeuws kasteel. Mauthausen was eeuwen lang een kruispunt voor verschillende handelsroutes.
Mauthausen was geen vernietingskamp, maar een werkkamp. Dit betekende echter niet dat er geen mensen het leven lieten. Doel van het kamp was de gevangen te laten werken in de steengroeve. Onder erbarmelijke omstandigheden met een te kort aan voedsel en te weinig warme kleding moesten de gevangen grote granietblokken hakken en over een grote trap naar boven brengen. Zwaar werk wat maar weinig gevangen lang volhielden. Naast dwangarbeid ondergingen veel gevangen ook zware martelingen en werden er medische experimenten gedaan op de gevangenen. Zo werden er diverse vaccins getest voor tyfus en cholera en waren er gevangen die geen water en brood mochten vanwege een voedsel experiment voor het Duitse leger. Een bijzondere marteling was die waarbij een gevangene werd overgoten met koud water tot dat zijn lijf in een ijsklomp was verandert.
In 1945 werd het kamp bevrijd en nadat de Russen er enkele tijd hadden verbleven droegen zij het over aan de Oostenrijkse regering met het doel er een gedenkplaats van te maken. Hoewel er uiteraard wel wat dingen verloren zijn gegaan is het kamp nog steeds redelijk in zijn oude vorm te bezichtigen. De oude barrakken van de kampbewaking en bewoners zijn nog steeds aanwezig. De steengroeve is te bezichtigen en ook de kamers voor medische experimenten, gaskamer en oven is nog heel. Een bezoek aan Mauthausen is erg indrukwekkend.
